Güncel Literatür ve Teknoloji Forumu Yıl: 1 Sayı: 5 / 2019
Yayın Kurulu

Editör
Doç. Dr. Mehmet Fatih Akbulut

Editör Yardımcıları
Op. Dr. Fatih Yanaral
Op. Dr. Akif Erbin
Op. Dr. Faruk Özgör

Danışma Kurulu


<< geri

Güncel Literatür ve Teknoloji Forumu - Impact of potassium citrate vs citric acid on urinary stone risk in calcium phosphate stone formers (Doizi S, Poindexter JR, Pearle MS, et al.)Dergi: J Urol. 2018 doi:10.1016/j.juro.2018.07.039

Impact of potassium citrate vs citric acid on urinary stone risk in calcium phosphate stone formers
Doizi S, Poindexter JR, Pearle MS, et al.

Özet

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30036516

Uzm. Dr. Ahmet ŞAHAN, Doç. Dr. Bilal ERYILDIRIM

Kalsiyum fosfat (CaP) taşları üriner sistem taşlarının yaklaşık %15’ini oluşturmaktadır ve bu taşların rekürrensini önlemede güncel kullanılan etkili bir tedavi bulunmamaktadır. CaP taşları genellikle sık tekrar eden taşlardır ve renal tubler asidoz, tekrarlayan üriner sistem enfeksiyonları, hiperparatiroidizme eşlik ederler. CaP taşları kalsiyum apatit ve brushit taşları olarak iki gruba ayrılır. Kalsiyum apatit taşları pH>6.8 ise ve sık idrar yolu enfeksiyonu varsa görülür. Brushit taşları ise pH: 6.5-6.8 arasında ise, ayrıca kalsiyum (> 8 mmol/gün) ve fosfat (> 35 mmol/gün) ise oluşmaktadır1.

Sitrat idrarda ve barsakta kalsiyuma bağlanarak kalsiyum atılımını artırmakta ve taş oluşumunu engellemektedir. Günlük 320 mg/gün’dan daha az idrar sitrat atılımının olması hipositraturi olarak tanımlanmaktadır. Avrupa üroloji kılavuzlarına göre hipositratüri durumunda sitrat içeren preparatların kullanılması önerilmektedir. Güncel kullanılan birçok sitrat içeren preparat bulunmaktadır. Potasyum sitrat (K3Cit) idrarda sitrat atılımını artırarak ve kalsiyum atılımını azaltarak taş oluşumunu engellemektedir. Buna karşı idrar asiditesini yükselttiğinden idrarda CaP seviyesini artırarak taş oluşunu indüklemektedir. Oral sitrik asit (H3Cit) tedavisinin ise idrar sitrat seviyesini arttırarak taş oluşumunu azalttığı, ayrıca sitrik asit’in potasyum sitrattan farklı olarak idrar asiditesini değiştirmediği öne sürülmektedir.2.

Doizi ve ark. bu çalışmalarında CaP taşı medikal tedavisinde K3Cit ve H3Cit’in idrar CaP saturasyonu ve idrar pH’ı üzerine etkisini araştırmıştır. Hiperkalsiürisi olan ve magnezyum amonyum fosfat taşı bulunan hastalar çalışma dışı bırakılmıştır. Çalışma erişkin rekürrren CaP taşı olan 13 hastalık küçük bir grupta çift kör plasebo kontrollü çapraz geçişli çalışma olarak dizayn edilmiştir. Her hastaya birer hafta aralıklarla ve birer hafta süre ile günde 2 kez H3Cit (30 mEq), K3Cit (20 mEq) ve plasebo verilmiştir. Ayrıca hastalara ilk 4 gün sodyum ve kalsiyumdan fakir diyet sonraki 3 gün ise % 55 karbonhidrat, % 30 yağ, % 15 proteinden oluşan metabolik diyet verilmiştir.

Birer hafta tedavi sonrası yapılan değerlendirmede K3Cit tedavisi alan grupta idrar potasyum, sitrat ve pH düzeyi artmış, idrar amonyum ve kalsiyum düzeyini azalmıştır. H3Cit kullanan grupta ise idrar sitrat, kalsiyum, pH ve amonyum düzeyininde plasebo grubuna göre anlamlı fark saptanmamıştır.

Yorum;
Böbrek taşlarının metabolik değerlendirilmesi ve medikal tedavisi ürologlar tarafından pek ilgi görmeyen ve ihmal edilen bir konudur. Teknolojik ilerlemeler ve endüstrinin yönlendirmesiyle üriner sistem taş hastalığında cerrahi tedavi yöntemleri yoğun bir şekilde uygulanmakta, ancak taş oluşumunun önlenmesi ve medikal tedavi seçeneği ihmal edilmektedir.
Öncelikle bu çalışmaya dayanarak sadece uygun diyetin bile idrar sitrat düzeyini arttırdığını ve kalsiyum düzeyini düşürebildiğini söyleyebiliriz. Günümüzde idrar kalsiyum yükünü azaltacak aynı anda bir inhibitör olan sitrat düzeyini artıracak ilaçlar kullanılmaktadır. Bu çalışmada bu amaçla en çok kullanılan K3Cit ile H3Cit’ın CaP taşlarını önlemedeki etkinliği değerlendirilmiştir. K3Cit’ın idrar sitrat düzeyini artırmakla birlikte idrar pH’ını da artırması CaP oluşumu için bir risk oluşturmaktadır. H3Cit’in ise K3Cit’den farklı olarak idrar pH’ı değiştirmemektedir. Ancak problem H3Cit preparatlarının idrar sitrat düzeyini artırmamasıdır. Bunun nedeni H3Cit emilim ve metabolizmasıyla ilgili sorunlardan kaynaklanabilir.
Sonuç olarak K3Cit, CaP taşlarının oluşumunun önlenmesinde idrar sitrat düzeyini artırarak etkili olabilir, ancak temel handikap aynı zamanda idrar pH’ını da artırması ve bunun da CaP taş oluşumu açısından risk teşkil etmesidir. H3Cit’ın ise idrar pH’ını değiştirmediği tespit edilmiş ancak idrar sitrat düzeyi üzerine plasebodan farklı olarak arttırıcı bir etkisi bulunmamıştır. Bu nedenle H3Cit CaP taş oluşumunu önlemede uygun bir preparat olarak karşımıza çıkmamaktadır. Bu konuda özellikle H3Cit’ın metabolizmasını ve neden H3Cit oral alımının idrar sitrat düzeyine üzerine etkisi bulunmadığını araştıracak geniş hasta serili çalışmalara ihtiyaç vardır.

Referanslar

  1. Phillips R, Hanchanale VS, Myatt A, Somani B, Nabi G, Biyani CS. Citrate salts for preventing and treating calcium containing kidney stones in adults. Cochrane Database Syst Rev.2015:CD010057.
  2. Rimer JD, Sakhaee K, Maalouf NM. Citrate therapy for calcium phosphate stones. Curr Opin Nephrol Hypertens. 2019;28:130-139.


<< geri

2024 © Bu sitenin tüm hakları Türk Üroloji Derneğine aittir.